Premiera filmu na kanale YouTube Starostwa Powiatowego w Cieszynie odbędzie się 30 czerwca 2023 roku o godzinie 19:00. Film został sfinansowany przez Powiat Cieszyński, produkcja Muzeum Śląska Cieszyńskiego. 

Film dokumentalny pt. „Najważniejsza jest wolność” poświęcony jest Richardsowi Pipesowi, znanemu i cenionemu historykowi, sowietologowi, wykładowcy Uniwersytetu Harvarda w Cambirdge. Jego badania, jak również analizy stosunków w Europie Środkowo-Wschodniej i Wschodniej sprawiły, że został zaproszony do grona doradców prezydenta Stanów Zjednoczonych, Ronalda Reagana. Funkcję tę pełnił oficjalnie w latach 1981-1982, jednak nieoficjalnie doradzał prezydentowi Reagnaowi do końca jego prezydentury.

Fakt, że urodził się i mieszkał w Cieszynie – w kamienicy przy ul. Ciężarowej (dzisiejszej ul. dra Jana Michejdy) czyni tę postać wyjątkową i interesują dla Powiatu Cieszyńskiego. Należy do grona wybitnych mieszkańców Cieszyna, którym dane było odcisnąć ślad w historii dzięki swoim osiągnięciom. Zrobił ogromną karierę naukową, a przez pełnienie funkcji doradcy prezydenta USA, miał realny wpływ na wydarzenia i zmiany polityczno-gospodarcze w XX w., także i w Polsce.

Twórcami filmu są Roman Anusiewicz – współscenarzysta, reżyser i operator kamery oraz Stanisław Bubin – twórca koncepcji i scenariusza. Film został wyprodukowany przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego, a sfinansowany z budżetu Powiatu Cieszyńskiego. Powstał na kanwie książki samego Richarda Pipesa pt. „Żyłem”. Pokazuje jego postać od dzieciństwa spędzonego w Cieszynie do jego wizyty w mieście urodzenia.

Narracja filmu przedstawiająca ważne etapy życia bohatera przetykana jest wspomnieniami osób, które znały Richarda Pipesa lub miały sposobność spotkania się z nim. To czyni film barwną opowieścią prowadzoną dwupłaszczyznowo w sferze narracji. W filmie zobaczyć można między innymi jego syna Daniela Pipesa, żonę, Irene Pipes, Marka Brzezińskiego, ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce, Jerzego Buzka, byłego premiera RP, obecnie posła do parlamentu europejskiego, Jana Olbrychta, byłego burmistrz Cieszyna, obecnie eurodeputowanego, Mieczysława Szczurka, byłego burmistrza Cieszyna, obecnego Starostę Cieszyńskiego, Lecha Wałęsę – byłego prezydenta RP i innych.

Film prezentuje nie tylko miejsca związane z bohaterem, ale także unikatowe zdjęcia archiwalne. Punktem kulminacyjnym, a zarazem wzruszającym filmu jest wizyta Pipesa w jego rodzinnym mieście i rodzinnym domu w Cieszynie.

Refleksyjny, a zarazem nostalgiczny nastrój, podkreśla muzyka skomponowana przez bielskiego kompozytora, Krzysztofa Maciejowskiego.

Na koniec widz jest pozostawiony z refleksją wynikająca z tytułu filmu, odnoszącą się do „wolności”. Czy chodzi o osobiste wybory Pipesa, czy o wolność myśli (poglądy Pipesa na temat relacji z Europą Wschodnią nie były popularne w establishmencie amerykańskim), czy też działania na rzecz uwolnienia świata od komunizmu? Film kończy sformułowanie „Żyłem”, w którym w prosty sposób zostało zamknięte wszystko, kim był Richard Pipes.