Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie o pomocy społecznej - pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości [art 2].

Zgodnie z art. 36 wyżej wskazanej Ustawy rozróżniamy świadczenia pieniężne i niepieniężne.

W Ustawie o pomocy społecznej wskazane są warunki przyznawania określonych świadczeń.

Kto może skorzystać z pomocy społecznej?

O pomoc społeczną mogą ubiegać się osoby i ich rodziny, których dotyczy następujące trudności życiowe:

• ubóstwo,
• sieroctwo,
• bezdomność,
• bezrobocie,
• niepełnosprawność,
• długa lub ciężka choroba,
• przemoc w rodzinie,
• handel ludźmi,
• macierzyństwo lub wielodzietność,
• bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• trudności w integracji – jeśli jesteś cudzoziemcem i masz w Polsce status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy w związku z określoną sytuacją (art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach),
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
• alkoholizm lub narkomania,
• zdarzenie losowe lub sytuacja kryzysowa, na przykład pożar, lokalna powódź, wypadek,
• klęska żywiołowa lub ekologiczna.

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE         

Zasiłek stały [art 37]   

Zasiłek stały z pomocy społecznej jest świadczeniem o charakterze obligatoryjnym, co oznacza, że po spełnieniu określonych w Ustawie przesłanek musi on zostać przyznany osobie wnioskującej. Wyjątkiem są okoliczności wskazane w Ustawie [art. 11 ust. 1 i 2 ], a to między innymi: stwierdzenie marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia, brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia.

Zasiłek stały przysługuje:

• pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
• pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
• w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Zasiłek okresowy [art. 38]   

Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Jest to świadczenie obligatoryjne, ponieważ po spełnieniu przesłanki dochodowej oraz przesłanek określonych w dyspozycji przepisu (długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego) musi on zostać przyznany – chyba że zachodzą okoliczności wskazane w art. 11 ust. 1 i 2 Ustawy o pomocy społecznej. Jednocześnie to  świadczenie o charakterze uznaniowym. To od uznania organu zależy bowiem, w jakiej wysokości zostanie on przyznany i na jak długo – w granicach wyznaczonych Ustawą.

Od 1.10.2018 r. kwoty tych kryteriów to 701 zł dla osoby samotnie gospodarującej oraz 528 zł razy liczba członków danej rodziny – dla rodziny. Dodatkowo kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

Zasiłek celowy [art. 39-40]

W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może zostać przyznany zasiłek celowy. Jednakże, przyznanie tego świadczenia nie jest obowiązkowe – co oznacza, że sam fakt spełnienia kryteriów dochodowych nie oznacza automatycznego przyznania osobie zainteresowanej tego świadczenia i w wysokości zgodnej z jej oczekiwaniami.

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, ogrzewania, w tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Warto wiedzieć, że zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. We wskazanych sytuacjach zasiłek celowy może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Specjalny zasiłek celowy [art.41]   

Specjalny zasiłek celowy to świadczenie o szczególnym charakterze, które może być przyznane w wyjątkowych sytuacjach. Świadczenie to być przyznane w związku z wystąpieniem szczególnie uzasadnionego przypadku osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Świadczenie to nie podlega zwrotowi. Uznaniowy charakter przedmiotowego świadczenia wymaga dokonania szczegółowych ustaleń nie tylko co do istnienia uzasadnionej potrzeby oraz możliwości samodzielnego jej zaspokojenia, lecz także zbadania, czy zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek w rozumieniu przesłanek przyznawania tego świadczenia. O tym, czy mamy do czynienia ze szczególnie uzasadnionym przypadkiem w rozumieniu, zawsze będą decydowały indywidualne okoliczności każdej sprawy

Pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki  [art. 88-90a]   

Osoba pełnoletnia opuszczająca dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zwana dalej „osobą usamodzielnianą”, zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą:

• pieniężną na usamodzielnienie;
• pieniężną na kontynuowanie nauki;
• w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym;
• w uzyskaniu zatrudnienia;
• na zagospodarowanie - w formie rzeczowej.

Warunkiem uzyskania pomocy, o której mowa w ust. 1, jest zobowiązanie się osoby usamodzielnianej do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.

Świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy  

Cudzoziemcowi, który:

• uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub
• przybywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach

zwanemu dalej w niniejszym rozdziale „cudzoziemcem”, udziela się pomocy mającej na celu wspieranie procesu jego integracji, zwanej dalej „pomocą dla cudzoziemca”.

Pomocy dla cudzoziemca udziela się w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy i obejmuje ona:

• świadczenia pieniężne przeznaczone na:
• utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe,
• pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego;
• opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne określonej w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
• pracę socjalną;
• poradnictwo specjalistyczne, w tym poradnictwo prawne, psychologiczne i rodzinne;
• udzielanie informacji oraz wsparcia w kontaktach z innymi instytucjami, w szczególności z instytucjami rynku pracy, ze środowiskiem lokalnym oraz organizacjami pozarządowymi;
• inne działania wspierające proces integracji cudzoziemca.

Wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd [art. 53a]  

Wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd.

Jeżeli sąd rozstrzygnie o przyznaniu wynagrodzenia okresowego bez wskazania terminu, od kiedy przyznaje wynagrodzenie, datą początkową, od której przysługuje wynagrodzenie, będzie data uprawomocnienia orzeczenia. Datą końcową będzie data uchylenia postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia (prawomocne), data postanowienia o zwolnieniu z funkcji opiekuna prawnego (prawomocne), data postanowienia o zmianie opiekuna prawnego (prawomocne), data śmierci podopiecznego (z chwilą jej nastąpienia) lub data śmierci opiekuna prawnego (z chwilą jej nastąpienia).

_______________________

Aby móc ubiegać się o świadczenia pieniężne koniecznym będzie wykazanie sytuacji materialnej. Dochody osób starających się o świadczenia z pomocy społecznej, nie mogą przekraczać:

• dochód dla osoby samotnie gospodarującej - kwoty 701 zł,
• dochód dla osoby w rodzinie - kwoty 528 zł.

ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE          

Praca socjalna  

Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna prowadzona jest:

• z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej;
• ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.

Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.

Bilet kredytowany   

Bilet kredytowany jest formą zasiłku celowego. Bilet kredytowany przyznaje się na przejazdy pociągami realizowanymi przez przewoźnika „Przewozy Regionalne”.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne i  społeczne [art. 42]   

Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli:

• dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
• osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty.

Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.

Uprawnienie osoby rezygnującej z zatrudnienia do opłacania za nią składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie wynika bezpośrednio z mocy prawa, ale uzależnione jest od spełnienia wielu przesłanek, których zbadanie musi nastąpić w określonym postępowaniu, a rozstrzygnięcie mieć formę prawną decyzji administracyjnej

Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie

Sprawienie pogrzebu [art.44]   

Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego.

Poradnictwo specjalistyczne [art 46-46a]  

Poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.

Interwencja kryzysowa [art. 47]  

Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.

Interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód.

Matki z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi.

Schronienie, posiłek, odzież, pomoc rzeczowa [art. 48-48b]   

Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.

Pomoc w formie niezbędnego ubrania, posiłku oraz pomoc rzeczowa może być udzielona decyzją administracyjną, na wniosek lub z urzędu, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego

Pomoc doraźna przyznawana dzieciom i młodzieży oraz w sytuacji kryzysowej występującej na skalę masową, a także w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej albo zdarzenia losowego

Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy [art. 50]  

Pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych jest świadczeniem niepieniężnym z pomocy społecznej. Po spełnieniu ustawowych przesłanek przez osobę samotną usługi muszą więc zostać przyznane. W takim przypadku jedyną kwestią pozostawioną do uznania organu przyznającego świadczenie jest ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia [art. 50a]  

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobom, w szczególności gdy doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub gdy objęcie osób usługami opiekuńczymi lub specjalistycznymi usługami opiekuńczymi wynika z konieczności zapewnienia takim osobom odpowiedniej opieki, usługi te mogą być przyznane w trybie pilnym.

Mieszkanie chronione [art. 53]   

Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagającej usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu chronionym.

Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą pod opieką specjalistów osoby tam przebywające do prowadzenia samodzielnego życia lub wspomagającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu. W mieszkaniu chronionym wspieranym zapewnia się usługi bytowe oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.

Decyzję o skierowaniu do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wydaje się na czas określony.

Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej  (art. 54-66)   

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej „mieszkańcami domu”.

Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

• mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
• małżonek, zstępni przed wstępnymi,
• gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

- przy czym osoby rodzina osoby umieszczonej w DPS i gmina  nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych (art. 88)

Pomoc przysługuje osobie usamodzielnianej w przypadku, gdy umieszczenie w opiece zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu.

Pomoc przysługuje osobie usamodzielnianej, która osiągnęła pełnoletniość w rodzinie zastępczej, oraz osobie pełnoletniej opuszczającej placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego i socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy i przebywała tam przez co najmniej rok.

Osobie usamodzielnianej opuszczającej dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży pomoc przysługuje gdy bezpośrednio przed przyjęciem do takiego domu przebywała co najmniej rok w rodzinie zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej zapewniającej całodobową opiekę, w domu pomocy społecznej, w schronisku dla nieletnich, w zakładzie poprawczym, w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym albo w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

Osobie usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej albo specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy pomoc przysługuje w przypadku, gdy osoba ta jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

Warunkiem uzyskania pomocy na usamodzielnienie jest zobowiązanie się osoby usamodzielnianej do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez kierownika PCPR.

Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, w uzyskaniu zatrudnienia oraz pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej przyznaje starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.

_______________________

Warto wiedzieć!

___________________________________________

Przyznanie świadczenia z pomocy społecznej osobie znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej, nawet jeśli jest ona związana z okolicznością mieszczącą się w katalogu określonym w art. 7 Ustawy, nie jest prawem bezwarunkowym i nie wiąże się z przerzuceniem wszelkich kosztów utrzymania na organy pomocy społecznej, będące dysponentami środków publicznych, przeznaczonych na realizację zadań pomocy społecznej. Pomoc społeczna powinna bowiem zostać udzielona dopiero wtedy, gdy będąca w trudnej sytuacji osoba lub rodzina przestaje być samowystarczalna.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną.

Osoby lub rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo przyznanych świadczeń, ich celowe niszczenie, bądź też marnotrawstwo własnych zasobów materialnych, a także ich nieracjonalne wykorzystywanie mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Również nie wywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcie może spowodować ograniczenie lub odmowę przyznania świadczenia.

Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz naliczenie nienależnie pobranych świadczeń. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu rodziny.

Czy można utracić przyznaną pomoc?

Tak. Ustawa o pomocy społecznej przewiduje, że po stwierdzeniu określonych sytuacji istnieje możliwość ograniczenia przyznanych świadczeń lub podjęcia decyzji o odmowie ich przyznania.

Podstawą do negatywnych rozstrzygnięć są:

• stwierdzenie przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych;
• brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowe
• odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych
• odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja
• nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną;
• stwierdzenie przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia.

Przykładowe orzecznictwo:

• Bierna bądź roszczeniowa postawa może spowodować odmowę przyznania świadczenia z pomocy społecznej bądź wstrzymania jego wypłaty (Wyrok WSA we Wrocławiu z 10.7.2008 r., IV SA/Wr 193/08).

• Brak współdziałania z organem wynikający z art. 4 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, co stosownie do art. 11 ust. 2 tej ustawy może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia. Jedną z postaci odmowy współdziałania z pracownikiem socjalnym jest uniemożliwienie mu przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego. Dla oceny, czy w danym przypadku nadal są spełnione warunki otrzymywania zasiłku, konieczne jest zbadanie sytuacji danej rodziny, zgodnie z procedurami ustanowionymi w przepisach, a nie w sposób który w ocenie samych zainteresowanych jest wystarczający. [Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 maja 2020 r. I OSK 1580/19 ]

• Skoro strona unika przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, tym samym uniemożliwiając dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych, to nie może, w oparciu o art. 11 ust. 2 i art. 12 ustawy o pomocy społecznej, kwestionować negatywnych skutków wynikających ze swojej biernej czy negatywnej postawy. [Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 maja 2020 r. I OSK 1580/19]

• Zasadnicze znaczenie dla zmiany sytuacji bytowej oraz osobistej osoby wnioskującej o pomoc społeczną ma kwestia podjęcia zatrudnienia. Jeżeli wnioskujący o pomoc nie osiąga żadnego dochodu, nie zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna oraz nie podejmuje zatrudnienia, przy czym z akt stan jego zdrowia nie stoi na przeszkodzie w podjęciu zatrudnienia, to powyższe uznać należy za brak współpracy w celu zmiany sytuacji życiowej. [Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Gorzowie Wlkp. z dnia 19 grudnia 2019 r. II SA/Go 523/19 ] 

___________________________________________

Niniejsza publikacja nie stanowi wiążącej porady prawnej, albowiem takowa winna być dostosowana do indywidualnego stanu faktycznego.

___________________________________________

Sfinansowano ze środków otrzymanych z Powiatu Cieszyńskiego pochodzących z budżetu państwa.