22 listopada 2019 r.  Powiat Cieszyński zawarł z firmą Pardi umowę dotyczącą realizacji zadania pn. „Wykonanie zastępcze usunięcia odpadów z terenu byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach”. Wykonawca powinien zakończyć prace do 30 kwietnia 2020 r., będą one obejmować usunięcie odpadów zmagazynowanych w bezpośrednim sąsiedztwie terenu, na którym prowadzi działalność firma Pardi, czyli w okolicy dawnej hali sprężarek.

W związku z tym, iż usunięcie odpadów, które porzuciła firma Markk-Pol, budziło żywe zainteresowanie wśród mieszkańców Kaczyc, jak również z tym, iż samorząd powiatowy ponosi znaczne koszty, aby rozwiązać ten problem, warto nieco szerzej sprawę omówić.

Firma Markk-Pol rozpoczęła w Kaczycach działalności w zakresie zbierania oraz odzysku odpadów w 2011 roku. Już końcem 2012 roku do Starosty Cieszyńskiego wpłynęło zawiadomienie z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach, iż w wyniku przeprowadzonej kontroli działalności firmy Markk-Pol WIOŚ ustalił nieprawidłowości w zakresie sposobu magazynowania odpadów oraz wskazał, iż przedsiębiorca nie posiada żadnych urządzeń technicznych, za pomocą których mógłby realizować procesy odzysku określone w decyzji starosty z dnia 24.10.2011 r.

W związku z negatywnym wynikiem kontroli WIOŚ-u starosta początkiem grudnia 2012 roku wezwał Markk-Pol, do niezwłocznego zaniechania naruszeń postanowień decyzji dot. miejsca i sposobu magazynowania odpadów przewidzianych do odzysku. Ustalono, że firma magazynuje odpady, natomiast nie prowadzi ich odzysku i stwarza niebezpieczeństwo m.in. przedostania się odpadów do środowiska. W toku dalszych działań prowadzonych w 2013 r. z udziałem przedstawicieli gminy Zebrzydowice oraz WIOŚ-u, ustalono, że odpady są nadal gromadzone, natomiast nie są przetwarzane. W efekcie czego w sierpniu 2013 roku starosta cofnął udzielone firmie Markk-Pol zezwolenie na zbieranie oraz odzysk odpadów. Cofnięcie zezwolenia spowodowało zakończenie w Kaczycach działalności objętej zezwoleniem, a Markk-Pol, jako posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie, obowiązany był do usunięcia ich na własny koszt.

Działania prowadzące do przymuszenia firmy do uprzątnięcia odpadów nie doprowadziły do rozwiązania problemu. Pomimo wielokrotnych upomnień oraz nakładanych na przedsiębiorcę grzywien nie podjął on działań w zakresie ich usunięcia. Nie odbierał nawet kierowanej do niego korespondencji. Można powiedzieć, że zaczął się ukrywać, jak można przypuszczać, aby uchylić się od ciążących na nim obowiązków. Wszczęto też egzekucję mającą na celu wyegzekwowanie od firmy Markk-Pol wykonania obowiązku usunięcia pozostawionych odpadów.

W międzyczasie starosta zlecił specjalistycznej firmie opracowanie opinii czy m.in. nie doszło do skażenia terenu przez porzucone przez firmę Markk – Pol odpady. Na szczęście nie stwierdzono skażenia gruntu, na którym zostały one zmagazynowane.

Mając na względzie bezskuteczność wszelkich form przymuszenia Markk-Polu do usunięcia odpadów we wrześniu 2019 r. Zarząd Powiatu Cieszyńskiego postanowił niezwłocznie podjąć działania zmierzające do ich usunięcia w ramach tzw. wykonania zastępczego. Warto wyjaśnić, iż owo wykonanie zastępcze ma na celu faktyczne usunięcie odpadów, co wiąże się z wyłożeniem na ten cel pieniędzy powiatowych. Końcem września Rada Powiatu Cieszyńskiego podjęła uchwałę w sprawie zaciągnięcia na ten cel (realizację zadania „Wykonanie zastępcze usunięcia odpadów z terenu byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach) pożyczki w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 720 000 zł – kwota ta stanowi 90% kosztów realizacji zadania (w budżecie powiatu zabezpieczono zaś 80 000 zł środków własnych). Samą pożyczkę będzie musiał powiat w większości spłacić, możemy jedynie liczyć na jej częściowe umorzenie (z przeznaczeniem tych środków na inne działania proekologiczne), jeżeli wykonanie zadania przebiegnie terminowo.

Podejmując dalsze działania, 31 października 2019 r. ogłoszono przetarg nieograniczony celem wyłonienia firmy, która usunie porzucone odpady. W wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego wybrano ofertę firmy Pardi z Kaczyc. Jak napisano na wstępie, obecnie rozpoczął się etap realizacji, można powiedzieć, uprzątnięcia odpadów. Równolegle prowadzone są prace celem uzyskania pożyczki w WFOŚ-u.

O postępie prac postaramy się informować mieszkańców gminy Zebrzydowice, a w szczególności Kaczyc na bieżąco.

Korzystając z okazji, chciałbym podziękować radnym powiatu za wyasygnowanie środków, a pracownikom starostwa za włożony wkład pracy w przygotowanie rozwiązania tego palącego problemu ekologicznego.

Na koniec też warto powiedzieć, że przydałoby się na poziomie uregulowań ustawowych tak zabezpieczyć sprawy ekologii, aby do podobnych zdarzeń, jak porzucanie odpadów, a w zasadzie śmieci przez nierzetelnych przedsiębiorców nie dochodziło. Pewne mechanizmy wdrożono już w ostatnim czasie, nowelizując prawo, ale czy będą one skuteczne, pokaże dopiero życie.

Marcin Ślęk