Szanowni Państwo, Drodzy Mieszkańcy Powiatu Cieszyńskiego!  W tym roku, w związku z zaistniałą, trudną sytuacją pandemiczną na terenie powiatu cieszyńskiego zostaliśmy zmuszeni do odwołania tegorocznej gali zwyczajowo odbywającej się w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, podczas której wręczaliśmy zasłużonym ludziom kultury Nagrody imienia Księdza Leopolda Szersznika, jako wyraz najwyższego wyróżnienia samorządu powiatu cieszyńskiego w dziedzinie kultury.

Nagrody są przyznawane od 2002 roku. Od 2008 roku noszą miano księdza Leopolda Szersznika, znanego na Śląsku Cieszyńskim jezuity, historyka, pedagoga, bibliofila, fundatora biblioteki i pioniera muzealnictwa.

 mówi Mieczysław Szczurek, Starosta Cieszyński

Tegorocznymi laureatami są: Piotr Gruchel – bardzo utalentowany oraz ceniony muzyk cieszyński, szef kapeli Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej, profesor Karol Daniel Kadłubiec - naukowiec, popularyzator i pasjonat kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego, szeroko nagradzany i dostrzegamy również poza granicami naszego Regionu oraz Urszula Korzonek – poetka i pisarka pochodząca ze Skoczowa, posiadająca wspaniały dorobek literacki.

Celem „Szerszników” jest promocja kultury regionu Śląska Cieszyńskiego. Nadawane są w trzech kategoriach: twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Laureat Nagrody otrzymuje statuetkę ks. Leopolda Szersznika zaprojektowaną przez cieszyńską rzeźbiarkę i medalierkę Urszulę Górnicką-Hermę.

Co warte podkreślenia, wszyscy laureaci legitymują się niezwykłym i bogatym dorobkiem artystycznym, który jest trwałym wkładem w rozwój i upowszechnianie kultury Śląska Cieszyńskiego o zasięgu ogólnopolskim i europejskim. Nagrodzeni cechują się kreatywnością, niesamowitą ciekawością świata, cudowną wrażliwością, a w szczególności pasją.

W naszym Regionie mówiąc, czy pisząc o „Szersznikach” zawsze należy podkreślać ich ważność, gdyż tylko szeroko rozumiana kultura może mieć istotny wpływ na określenie oraz rozkwit tożsamości miejsca, w którym na co dzień żyjemy.

Dla laureatów oraz większości z nas, takie miejsce znajduje się na Ziemi Cieszyńskiej.

„Szersznikowska” gala jest wydarzeniem o prestiżowym charakterze. Dla całego środowiska kultury gala ma bardzo ważne znaczenie integracyjne. Na niej corocznie goszczą laureaci, nagrodzeni z ubiegłych lat, dyrektorzy ośrodków i domów kultury, menedżerowie kultury, działacze kultury, przedstawiciele stowarzyszeń organizujących różne imprezy i wydarzenia o charakterze kulturalnym, politycy, dziennikarze czy samorządowcy.

Przyznawanie ludziom kultury „Szerszników” wiąże się również ze znakomitą perspektywą wspólnego spotkania się w Muzeum podczas tego wydarzenia. Wtenczas widzimy się z laureatami „twarzą w twarz”. W kuluarach rozmawiamy o kulturze, słuchamy wszystkiego, co nagrodzeni chcą nam przekazać oraz skupiamy się na tym, czego chcą nas nauczyć… Zawsze wspominamy zmarłych laureatów.

W moim odczuciu fenomen gali, nie polega tylko na samym wręczeniu laureatom Nagrody. Należy pamiętać, że jest to także wyśmienite wydarzenie artystyczne i kulturalne, zawsze składające się z bogatego programu artystycznego.

W roku naznaczonym epidemią SARS-CoV2 - zapewne wielu ludzi odczuje brak tego znamienitego wydarzenia kulturalnego. Jestem przekonany, że się tak stanie, co do tego nie mam żadnej wątpliwości… Zapewniam wszystkich, że nie mieliśmy wyboru, musieliśmy podjąć tę niełatwą decyzję, kierowaliśmy się odpowiedzialnością za drugiego człowieka. Doskonale wiemy, że życie i zdrowie ludzkie jest najwyższą bezcenną wartością, toteż musimy je chronić

Wraz ze Stanisławem Kubiciusem, Przewodniczącym Rady Powiatu Cieszyńskiego i Henrykiem Pieszką, Naczelnikiem Wydziału Kultury, Sportu, Turystyki i Organizacji Pozarządowych Starostwa Powiatowego w Cieszynie dzisiaj za pośrednictwem mediów serdecznie gratulujemy Laureatom otrzymanej Nagrody oraz symbolicznie wręczamy Im statuetki w jakże nietypowy sposób!

Mieczysław Szczurek, Starosta Cieszyński

Nagrodzeni SZERSZNIKIEM 2020

PIOTR GRUCHEL

Piotr Gruchel – urodził się 6 września 1954 r. w Cieszynie – pedagog, muzyk, twórca, animator kultury, filmowiec. Absolwent Filii UŚ w Cieszynie oraz Studium Podyplomowego Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie na kierunku wychowanie muzyczne, co w dalszych latach dało mu możliwość m.in. prowadzenia działalności pedagogiczno-artystycznej na Uniwersytecie Śląskim w Cieszynie. W latach 2004 – 2019 sprawował funkcje zastępcy naczelnika i naczelnika Wydziału Kultury w Urzędzie Miejskim w Cieszynie. Mimo, że obecnie znajduje się już na emeryturze, to nadal prowadzi aktywną działalność w kręgach kulturalnych miasta Cieszyna.

Od wielu lat współpracuje z wieloma instytucjami i organizacjami działającymi na polu kultury i edukacji kulturalnej, w tym:  od 35. lat z Zespołem Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. Janiny Marcinkowej, w którym od 2006 roku pełni rolę kierownika muzycznego; z Teatrem im. A. Mickiewicza w Cieszynie w zakresie realizacji dźwięku spektakli i koncertów z udziałem zarówno amatorów, jak i znanych artystów, zespołów czy orkiestr; z Teatrem przy Parafii św. Elżbiety w Cieszynie – jest autorem opracowań muzycznych wykonań i nagrań komputerowych ścieżek dźwiękowych, jak również realizatorem dźwięku do przedstawienia „Jasełka Tradycyjne, Misterium Męki Pańskiej oraz sztuki „Gość oczekiwany”; z Katolickim Chórem Kościelnym „Lutnia” w zakresie opracowań muzycznych; Szkołą Tańca „Pas de bourree” (później PeDeBe) przy wspólnej realizacji 20 musicali dla dzieci i młodzieży, z Muzeum Drukarstwa w Cieszynie  zakresie realizacji filmów o nestorach cieszyńskiego drukarstwa.

Nie sposób wymienić wszystkich działań, jakie Piotr Gruchel podejmował i wciąż podejmuje na polu kultury, ale wspomnieć należy jeszcze o wielu opracowaniach muzycznych, których jest autorem, w tym utworów chóralnych, instrumentalnych na różne zespoły wykonawcze,  30 pieśni religijnych na małą orkiestrę dętą, opracowań muzycznych na kapelę i chór ZPiT Ziemi Cieszyńskiej, opracowanie muzyczne i nagranie hejnału miasta Cieszyna, kompozycja i nagranie fanfary dla Euroregionu Śląsk Cieszyński oraz fanfary na uroczystość wręczania statuetek Srebrnej i Złotej Cieszynianki. Jego udziałem są także liczne wydawnictwa fonograficzne.

Za swoją działalność Laureat był wielokrotnie nagradzany, w tym Złotym Krzyżem Zasługi w roku 2000, Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego w roku 2010, zaś w roku 2015 został laureatem Nagrody Miasta Cieszyna w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

URSZULA KORZONEK 

Urszula Stefania Korzonek urodziła się 03 listopada 1942 r.  to pochodząca z Pogórza polska poetka. Ukończyła pedagogikę na Uniwersytecie Jagiellońskim i studium podyplomowe z zakresu pedagogiki specjalnej w WSP w Krakowie. W późniejszych latach pracowała jako nauczyciel w Sanatorium w Górkach Wielkich oraz jako doradca metodyczny w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Bielsku – Białej. Obecnie przebywa na emeryturze.

Należy do Klubu Literackiego „Nadolzie” w Cieszynie, Grupy Literackiej „Cieszyńska Studnia Literacka” oraz Nauczycielskiego Klubu Literackiego w Katowicach przy ZNP Zarządu Okręgu Śląskiego, wcześniej przynależała także do grupy poetów tworzących „Nawias” działającego przy Zarządzie Oddziału ZNP w Cieszynie.

Region i kultura Śląska Cieszyńskiego są dla niej bardzo ważne, dlatego w swojej twórczości zawiera wiele motywów i opisów związanych z pięknem Ziemi Cieszyńskiej. Dba także o zachowanie gwary cieszyńskiej, w której powstało wiele wierszy i opowiadań. Do jej dorobku artystycznego możemy zaliczyć tomiki poezji takie jak: „Invito” - 1994 r. (w języku polskim i esperanto, „Ponad Granice” - 1997 r. (dedykowany Janowi Pawłowi II), „Żniwne Świętowanie” - 1997 r., „Wiersze na Boże Narodzenie” – 1999 r., „Za kulisami Kobieta” - 2002 r.

Jest także autorką książeczek dla dzieci, które spotykają się z bardzo pozytywnym oddźwiękiem: „Przygody Lewusia” – 1990 r., „O jamniczce Plamce, która Bają została” - 2003 r., „Polana Stokrotek” – 2005 r., „Mała Rudzia” - 2009 r., „Cztery pory roku” - 2009 r.

Pani Urszula Korzonek jest również laureatką wielu konkursów poetyckich. Zajęła m.in. II miejsce w I Konkursie Literackim ZNP (Chorzów 2009 r.), I miejsce „Ziemia Cieszyńska – nasz wspólny dom” - 2009 r. oraz Nagrody Starosty w IX Ogólnopolskim Konkursie Literackim „O Złotą Wieżę Piastowską” – 2009 r.  

Do jej pozostałych osiągnięć możemy zaliczyć: „Dyplom Skoczowianki” – 2000 r., Odznakę Ministra Kultury – Zasłużony Działacz Kultury - 2002 r., Złoty Laur Poezji o Groniu Jana Pawła II – 2002 r., Laureatka „Srebrnej Cieszynianki” – 2009 r.

Jej twórczość ukazała się również w wielu Antologiach:  „Nadolzie” (Cieszyn 2005), ” Słowa potrzebne” (Katowice 2005),  ”Myśli serdeczne” (Katowice 2006), „To co dotyka” (Cieszyn 2009), „Szukanie brzegów i „Poetyckie odwiedziny” (Katowice 2012), „Wiersze o zimie i Bożym Narodzeniu” (Katowice 2012), „Zewsząd” (Katowice 2014), „Antologia Skoczowskich Poetów” (Skoczów 2014 MCK ”Integrator”), „Ze Studni” (Cieszyn 2017) „Codzienność niezwykła” (Katowice 2017), Kalendarz  Cieszyński (Cieszyn 2016, 2017, 2018).

Prof. KAROL DANIEL KADŁUBIEC

 Prof. zw. dr hab. Karol Daniel Kadłubiec urodził się 22 lipca 1937 r. w Karpętnej na Zaolziu. Naukę zaczął od szkoły ludowej w rodzinnej miejscowości, a następnie uczęszczał do wydziałowej szkoły w Bystrzycy. W 1955 r. ukończył szkołę średnią w Czeskim Cieszynie, a później studia na Uniwersytecie Karola w Pradze (filologia słowiańska). Uwieńczeniem jego naukowych sukcesów było otrzymanie tytułu profesora, odebranego w 1994 roku z rąk Prezydenta Lecha Wałęsy, zaś w 1998 roku profesora zwyczajnego.

Swoją aktywność zawodową skupił wokół współpracy z uniwersytetami: Uniwersytetem Ostrawskim, gdzie dzięki jego inicjatywie powstała jedyna samodzielna w Czechosłowacji Katedra Polonistyki i Folklorystyki, której został kierownikiem, podobnie jak Instytutu Badań Etnikum Polskiego, jedynej placówki naukowej specjalizującej się w badaniach mniejszości polskiej w Czechosłowacji. Jako czynny naukowiec, pedagog i znawca folklorystyki swoje życie wiązał również z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach – Filii w Cieszynie, gdzie był kierownikiem Katedry Folklorystyki Ogólnej i Stosowanej, w Akademii Techniczno – Humanistycznej w Bielsku – Białej, gdzie stał na czele Zakładu Atropologii Kultury i Filozofii Człowieka.

Istotnym osiągnięciem prof. Kadłubca w dziedzinie działalności społecznej jest powołanie do życia w 2013 r. Wolnej Szkoły Nauk Filozoficznych i Społecznych im. Profesora Jana Szczepańskiego w Ustroniu, której jest rektorem honorowym. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w życiu Polskiego Związku Kulturalno – Oświatowego jako przewodniczący jego miejscowego koła w Mistrzowicach od roku 1965 dotąd, w ramach Zarządu Głównego PZKO przewodniczył przez 30 lat Sekcji Folklorystycznej, dzięki której Zaolzie zostało określone jako region z najprecyzyjniej zbadaną tradycją kulturową.

Jego wielkie osiągnięcia z zakresu upowszechniania kultury ludowej, pielęgnacji folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego zostały docenione zarówno na Zaolziu, jak i po polskiej stronie regionu. Z racji tego został uhonorowany wieloma szczytnymi nagrodami m.in.: 1972 r. – Zasłużony dla Kultury Polskiej, 1983 r. - Nagrodą im. Oskara Kolberga w kategorii: Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej, 1999 r.  – Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, 2002 r. – Laurem Honorowej Złotej Cieszynianki, 2012 r. – Nagrodą Śląskiego Szmaragdu.

Jego spuścizna naukwa zawiera ponad 600 tytułow prac popularnonaukowzch, monografii i artykułów naukowych dotyczących folkloru, jego teorii, semiotyki, komparatystyki, dialektologii, tradycji i kultury Śląska Cieszyńskiego. Do najbardziej znanych można zaliczyć: Płyniesz Olzo ... Vol. 1-2 (1970-1972) (red.), Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz (1973), Ojcowski dom: jednodniówka na dwudziestopięciolecie Sekcji Folklorystycznej Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1990) (red.), Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna (1994), Cieszyńska ojczyzna polszczyzna (2001) (wraz z Władysławem Milerskim), Plyniesz Olzo. Monografia kultury ludowej Ślaska Cieszyńskiego – (Kadlubiec z zespołem – 2016), Od Cieszyna do Bogumina (2019).