W pierwszych trzech kwartałach 2022 r. zgłoszono około 1,3 mln umów o dzieło, czyli o ok. 6,5 proc. więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Zazwyczaj taka umowa zawierana jest na 8 dni. Największą grupę wykonawców stanowią osoby w wieku 30–39 lat.

- Przepisy Tarczy Antykryzysowej od 1 stycznia 2021 r. wprowadziły obowiązek informowania ZUS o umowach o dzieło. Zobowiązani przekazują informację na formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło). Wpisują do niego dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych z tym samym wykonawcą – przypomina Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.

Więcej formularzy i więcej umów

W pierwszych trzech kwartałach 2022 roku zgłoszono 1,27 mln umów o dzieło. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, odnotowano wzrost składanych formularzy RUD o 8 proc., a liczby zawieranych umów wzrosła o 6,5 proc. Najwięcej umów o dzieło w okresie od stycznia do września 2022 r. zgłosili płatnicy składek w województwie mazowieckim, a następnie w województwie śląskim, najmniej w województwie opolskim.

Natomiast najwięcej umów o dzieło na 10 tys. płatników składek zgłoszono w województwie śląskim – 15 387 umów, a następnie w województwie mazowieckim – 12 591.

Umowy w lipcu, formularze we wrześniu

Od 1 stycznia do 30 września 2022 r. przekazano łącznie 853,6 tys. formularzy RUD, co daje średnio na miesiąc 94,8 tys. zgłoszeń. Największa liczba zgłoszeń została przekazana we wrześniu i wyniosła 102,7 tys., najmniejsza w styczniu – 79 tys.
Złożone  formularze RUD w badanym okresie zawierały natomiast informacje o ponad 1,27 mln umów. W ujęciu miesięcznym można stwierdzić, że przeciętnie liczba zgłaszanych umów o dzieło wynosiła 141,6 tys. Największa liczba umów została zgłoszona w lipcu – 152 tys., najmniejsza w styczniu – 121,3 tys.

Na podstawie danych dotyczących liczby zgłoszonych umów o dzieło i ich wykonawców, w porównaniu do liczby ubezpieczonych w systemie ubezpieczeń społecznych, wynika że również w 2022 r. nie jest to tak duża skala, o której mówiono przed wprowadzeniem rejestru umów o dzieło.

Umowa o dzieło w większości dla mężczyzn

Od 1  stycznia do 30 września 2022 r. w formularzach RUD zgłoszono 281 tys. wykonawców umów o dzieło. Więcej wśród nich było mężczyzn, którzy stanowili 52,64% wykonawców. Największa grupa wykonawców umów o dzieło to osoby w wieku 20 – 49 lat, stanowią oni ponad 68%, spośród tej grupy najliczniejsza jest grupa wiekowa w przedziale 30-39 lat. W tym okresie było ich 68,8 tys., co daje 25,16% wszystkich zgłoszonych.

Czas trwania umowy

Umowy o dzieło zazwyczaj zawierane są na krótki czas, najczęściej na 8 dni co stanowi 27,67% oraz na 1 dzień co stanowi 23,95%. Średni okres, na który zawarto umowy o dzieło, to 22 dni,  natomiast wartość środkowa (mediana) to 8 dni.

Jakie branże korzystają z umów o dzieło

Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w sekcji "działalność profesjonalna, naukowa i techniczna" - 68 677 wykonawców (20,15 proc.). Na dalszych miejscach jest "informacja i komunikacja" - 67 172 wykonawców (19,71 proc.), "działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją" - 46 990 wykonawców (13,79 proc.), "edukacja" - 42 351 wykonawców (12,43 proc.), "pozostała działalność usługowa" - 34 961 wykonawców (10,26 proc.), "przetwórstwo przemysłowe" - 14 278 wykonawców (4,19 proc.), "administracja publiczna i obrona narodowa"; "obowiązkowe zabezpieczenia społeczne" - 14 147 wykonawców (4,15 proc.).

Cudzoziemcy w rejestrach RUD

Umowy o dzieło zawierano również z cudzoziemcami. Stanowili oni 5,48 proc. wszystkich wykonujących takie umowy. Najczęściej zawierano umowy z obywatelami: Ukrainy 41 proc., Białorusi 14,7 proc., Niemiec 4,3 proc., Wielkiej Brytanii 3,5 proc., Rosji 3,3 proc., USA 2,7 proc., Włoch 2,3 proc., Francji 2 proc., Pakistanu 1,8 proc., Hiszpanii 1,6 proc., Czech 1,5 proc., Indii 1,1 proc., Gruzji 1,1 proc.

Pomocne dane dla państwa

Dzięki rejestrowi umów o dzieło wiadomo ile jest ich zawieranych, z kim oraz w jakich branżach. To informacje, które mogą być pomocne do budowania polityki gospodarczej i tej związanej z rynkiem pracy.

mówi Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie śląskim